Ngô Tộc

Ngô Thì Sĩ (1726 - 1780)
Hòang giáp,
Tự Thể Lộc hiệu Ngọ Phong, Nhị Thanh Cư sĩ, thuộc chi Giáp họ Ngô Thì xã Tả Thanh Oai huyện Thanh Trì thành phố Hà Nội.
Ông nổi tiếng thông minh, nhưng thi nhiều khoa mà mãi mới đỗ.
Năm 1743 đỗ Hương tiến, năm 1745 đỗ đầu khoa Sỹ vọng, được ra làm quan, sau được chọn làm Thị giảng cho Thế tử Trịnh Sâm. Năm 1763 được vào hàng Tiến triều (không đỗ đại khoa mà được làm quan chức như đỗ đại khoa). Năm 1764 được bổ làm Giám sát Ngự sử Sơn Tây, thăng Đốc đồng Thái Nguyên, Bắc Ninh.
Năm 42 tuổi, đỗ Hòang giáp khoa Bính Tuất 1766 đời Lê Hiển Tông, thăng Đông các hiệu thư, chuyển đi Hiến sát sứ Thanh Hoá, rồi thăng Tham chính Nghệ An. Năm 1771 bị cách chức do bị Hòang Ngũ Phúc mưu hại.
Năm 1773 được trở lại làm quan chức Hiệu lý trong viện Hàn lâm, ít lâu sau thăng Thiêm đô ngự sử, Bí thư các Chính tự. Năm 1777 làm Đốc trấn Lạng Sơn, cho xây dựng Đoàn thành, tu sửa động Nhị thanh. Năm 1780 đi đánh dẹp Hoàng Đồng ở Tuyên Quang (phối hợp với quân Nguyễn Lễ Đốc trấn Sơn Tây). Cùng năm có việc đi Mục Nam quan, khi về ghé nghỉ ở động Nhị Thanh, về đến nhà thì cảm bệnh không tiếp khách được. Vài ba hôm sau khỏi bệnh, tiếp khách cười nói như thường. Tối ngày 29 tháng 8 năm Canh Tý (tức 22 tháng 10 năm 1780) ông mất tại động Nhị Thanh, ở tuổi 55.
Ngoài việc là một chính khách, một quan chức, Ngô Thì Sỹ còn là một nhà sử học, nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam ở thế kỷ 18, là một tác gia lớn của Ngô gia Văn phái, để lại nhiều công trình, tác phẩm có giá trị. Qua cuộc đời hoạt động và các tác phẩm, bài viết của Ngô Thì Sĩ, các nhà nghiên cứu cho rằng, ông là một nhà chính trị có tầm nhìn xa rộng, có tâm huyết và có nhiều ý tưởng cải cách nền chính sự đương thời với mong muốn làm cho xã hội ổn định, nhân dân được sống yên vui.
Ngô Thì Sỹ là con trưởng Phong Trạch Bá Ngô Thì Ức, thân sinh Tiến sỹ Phương Quận công Ngô Thì Nhậm và là nhạc phụ của danh sĩ Phan Huy Ích.
Tên tuổi ông được lưu danh tại bia số 77 Văn Miếu Hà Nội.