Ngày 14/12/2022, Ủy ban Nhân dân xã Diễn Kỷ huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An phối hợp với họ Ngô Công thần Lý Trai tổ chức lễ kỷ niệm lần thứ 397 năm ngày mất Xuân quận công, thượng đẳng thần Ngô Trí Hòa (21/11/1625 – 21/11/2022); 430 năm phụ tử đồng khoa Tiến sỹ (Nhâm Thìn 1592- Nhâm dần 2022), đồng kỷ niệm 30 năm Quần thể đền thờ và lăng mộ các vị tổ dòng họ Ngô được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa Quốc gia (1992-2022).
Đại diện các gia đình nhận phần thưởng cho các em trong lễ vinh danh
Đến dự lễ có đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Nghệ An; Đại diện lãnh đạo huyện Diễn Châu; Lãnh đạo cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc xã Diễn Kỷ; Đại diện nhiều tổ chức, đoàn thể, doanh nghiệp, nhà trường và đông đảo các thế hệ con cháu Dòng họ khắp mọi miền đất nước.
Hội đồng Họ Ngô Việt Nam cử đoàn 5 người vào dâng hương nhà thờ và dự lễ, đoàn gồm: Đại sứ Ngô Quang Xuân – Phó Chủ tịch, Ngô Hữu Minh – Phó Chủ tịch, Ngô Văn Xuân - Ủy viên Thường trực, Chánh Văn phòng, Ngô Đạt Đức - Ủy viên Thường trực, Chủ tịch CLB Doanh nhân họ Ngô VN, Ngô Xuân Tùng – Phó Văn phòng Hội đồng.
Đến dự lễ còn có đại diện Hội đồng họ Ngô các tỉnh thành: Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng, Nghệ An, TP. Hồ Chí Minh; Đại diện các họ Ngô: Vọng Nguyệt, La Phù, La Khê, Ngô Vi Tả Thanh Oai, Trảo Nha…
Tại buổi lễ, ông Đậu Xuân Trường, Chủ tịch UBND xã Diễn Kỷ đã báo cáo tóm tắt về thân thế, sự nghiệp, công đức của Hoàng giáp, Xuân Quận công Ngô Trí Hòa; về sự kiện “Phụ tử đồng khoa” và về truyền thống hiếu học của các thế hệ con cháu họ Ngô Lý Trai cũng như những những đóng góp lớn lao của Dòng họ đối với địa phương nói riêng và với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước nói chung.
Hoàng giáp Ngô Trí Hòa sinh ngày 21/11/1565, mất 21/11/1625, là bậc hiền tài, có đóng góp lớn cho đất nước, được trao giữ rất nhiều chức tước quan trọng trong triều đình như Án sát sứ Sơn Tây, Hữu thị lang bộ Hình, Thượng thư bộ Hộ, kiêm Tế tửu Quốc tử giám... Cụ là danh thần của 3 triều vua nhà Lê: Thế Tông, Kính Tông và Thần Tông. Do bệnh nặng, ngày 21 tháng 11 năm 1625 thời Lê Thần Tông (chúa Trịnh Tráng), cụ mất, thọ 62 tuổi, được truy tặng là Xuân Quận Công. Với những công trạng lớn lao đối với đất nước, Vua Lê Thần Tông hạ chiếu cho lập đền thờ tại quê nhà ở thôn Lý Trai, xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An để tưởng nhớ công lao của của cụ. Với 62 tuổi đời, 33 năm làm quan, cụ đã để lại cho đời sau danh tiếng về lòng yêu nước, thương dân.
Khoa thi Nhâm Thìn niên hiệu Quang Hưng thứ 15 đời vua Lê Thế Tông (1592), cụ Ngô Trí Hòa và phụ thân là Ngô Trí Tri cùng đi thi. Khi đó con 28 tuổi, cha 56 tuổi. Trong kỳ thi đó cả hai cha con cùng đỗ tiến sĩ: cha Ngô Trí Tri đỗ Tam giáp tiến sĩ, con Ngô Trí Hòa đỗ hoàng giáp. Tên tuổi hai cha con được ghi tại bia tiến sĩ số 21 trong Văn miếu Quốc tử giám.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử khoa cử Việt Nam có hai cha con cùng đỗ tiến sĩ trong một khoa thi. Vua Lê Thế Tông tặng bức trướng cho hai cha con vinh quy bái tổ có 10 chữ vàng: "Khoa danh thiên hạ hữu, phụ tử thế gian vô (nghĩa là: Đậu đại khoa trong nước có nhiều người, nhưng cha con cùng đậu một khoa thì chưa bao giờ có).
Năm 2013 sự kiện Phụ tử đồng khoa của họ Ngô Lý Trai đã được Tổ chức kỷ lục Việt Nam (Vietkings) công nhận Kỷ lục Việt Nam.
Đến khoa thi Bính Tuất niên hiệu Phúc Thái năm thứ 4 đời Lê Chân Tông (1646), cụ Ngô Sĩ Vinh (con Hoàng giáp Ngô Trí Hoà, cháu nội TS Ngô Trí Tri) lại đỗ tiến sĩ. Cha con, ông cháu cùng đỗ tiến sĩ nên được mệnh danh là “Tam đại tiến sĩ”. TS Ngô Sỹ Vinh còn có công giúp nhà Thanh đánh bại quân đội nhà Minh, chiếm lại được thành Quế Lâm, được Triều đình nhà Thanh phong tặng 4 chữ: "Lưỡng quốc Công thần".
Dòng họ Ngô - Lý Trai là dòng họ khoa bảng nổi tiếng với 4 đời đỗ 5 tiến sĩ liên tục. Đến nay Dòng họ vẫn giữ vững danh xưng dòng họ hiếu học, thể hiện bằng thành tích của cháu con trong các kỳ thi học sinh giỏi các cấp, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp, đỗ đại học và thành đạt trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống.
Cũng trong buổi lễ, Đai sứ Ngô Quang Xuân chia sẻ thêm về một số việc làm và kết quả những lần đi sứ của hai vị Tổ: Ngô Trí Hòa, Ngô Sĩ Vinh. Những kết quả việc làm này đã ảnh hưởng sâu sắc, tác động tích cực đến nhận thức và hành động của bản thân trong việc thực hiện nhiệm vụ đối ngoại được Đảng và Nhà nước giao phó sau này.
Thay mặt Hội đồng Họ Ngô Việt Nam, ông Ngô Hữu Minh cám ơn chính quyền các cấp của tỉnh Nghệ An và nhân dân địa phương đã giúp đỡ gìn giữ, bảo quản, sửa chữa các công trình của khu di tích nhà thờ họ Ngô Lý Trai được nguyên vẹn đến ngày nay, đồng thời mong muốn bà con cô bác họ Ngô Lý Trai luôn gìn giữ thật tốt các công trình di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia này. Chúc bà con không ngừng phát huy truyền thống tốt đẹp của các bậc tiền bối, tích cực học tập phấn đấu vươn lên, xây dựng cuộc sống mới, đóng góp xứng đáng cho đất nước, quê hương, họ tộc.
Cuối buổi lễ, Hội đồng Gia tộc vinh danh một số cá nhân con cháu của dòng họ đã có những thành tích xuất sắc, đóng góp tích cực cho đát nước, trong đó có Tiến sĩ Ngô Hữu Hải - Tổng Giám đốc Công ty Điều hành dầu khí Biển Đông POC, hai lần được Chủ tịch nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh; Biểu dương khen thưởng các cháu học sinh, sinh viên có nhiều thành tích trong học tập, đạt kết qua cao trong các kỳ thi tuyển học sinh giỏi, hoặc trúng tuyển vào các trường đại học.
Trước lễ kỷ niệm, Dòng họ tổ chức nghi lễ tế Tổ, dâng hương tại nhà thờ Hoàng giáp Ngô Trí Hòa.
Ngô Tộc
Chia sẻ thành công, kết nối đam mê
