Mấy lời tâm sự gửi tới các bạn đã truy cập vào bài”Chùa; Đình, Đền nào thờ ai?” của Ngô Vui đăng trên ngotoc.vn
Xuất phát của công trình biên khảo trên là bởi các bà bạn tâm giao với bà xã nhà tôi thường xuyên tổ chức các buổi dã ngoại thăm viếng các đền chùa cho vui tuổi già.
Các bà biết tôi hay đọc sách, nên bảo “bác hay đọc sách xin giúp chúng tôi xem là nên đi thăm những đâu cho thật có ý nnghĩa.
Nể quá không thể từ chối, nên phải đi tìm sách về đọc.
Đọc Hà Nội Di tích Lịch sử Văn Hóa và Danh thắng do Doãn Đoan Trinh chủ biên và Đình và Đền Hà Nội do Nguyễn Thế Long biên soạn.
Chỉ mới đọc có 2 quyển thôi mà đã thấy nổi cộm nhiều chỗ viết ẩu, viết sai, mới nổi máu ‘nửa gan nửa gàn’, liền vát bút ra trận để đánh nhau với cối xay gió.
Có bạn nào từng đánh nhau với cối xay gió bao giờ chưa?
Còn mình thì đánh nhau nhiều lần rồi, gần đây nhất là mới hôm 11.11.2018, nên bức xúc quá, xin được thổ lộ cùng các chiến hữu.
Chuyện là, có lẽ vì người đời ghét Trần Thủ Độ mà ghét lây các vị khác, cả Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải và còn đến cả Đức Thánh Trần vu cho hai người đều lấy cô làm vợ!
Nhưng điều đó là hoàn toàn sai bởi các nhà biên khảo Nam Định hình như không hề biết đến Đại Việt sử ký toàn thư (TT) mà chỉ dựa vào thần tích thần phả. Còn mình chỉ căn cứ vào TT mà chỉ ra các cái sai ấy. Các chứng cứ, luận cứ đều bày ra trong tác phẩm “Các Phi hậu và Công chúa nhà Trần”. Quyển sách này gần như mình cho không trên địa bàn Nam Định từ năm 2011 đến nay. Mới tuần trước đây, bạn mình thông tin lại là nhiều chức sắc có đọc và bảo rằng “ông ấy viết đúng, nhưng chuyện đã bảy trăm năm có lẻ bây giờ bới lên làm gì!?”
Thật là buồn cho cái xứ này!
Bây giờ trở lại 2 quyển sách về đình, chùa đã dẫn ra ở trên.
Do nổi máu đánh nhau với cối xay gió, nên những kết quả thu được đem in vào sách “Góp bàn chuyện trong sử cũ”, tại bài “Dạo qua đình chùa có mấy lời thưa”. Một số bạn bè được tặng sách, đọc và khích lệ nên không thể phụ lòng thân hữu. Thế là kiến tha lâu, ắt sẽ đầy tổ. Mà kiến nó còn ăn các thức ăn để dành trong tổ, chứ người thì không ăn được cái để dành ấy, đành đem ra chia sẻ với những ai quan tâm. Nhưng vì ở xứ ta nhiều đình chùa quá, nên bài đăng khá dài, có nhẽ đến hơn 150 trang đấy nhỉ?
Thế rồi, đêm nằm nghĩ thương các bạn lại phải ‘ngụp lặn’ trong cái hỗn độn ấy, mặc dù mình đã phân chia thành từng huyện, quận riêng.
Vậy nên mới có mấy lời tâm sự này gửi tới các bạn giúp các bạn đỡ phần vất vả.
1- Các sai sót cần chỉnh lý cho đúng
Vì các triều đại phong kiến Việt Nam như Lý, Trần, Lê,.. đều có miếu hiệu giống nhau như Thánh Tông, Thần Tông,.. một số nhà biên khảo ‘chạy xô’ nên dễ nhầm lẫn.
1.1) Nhầm Lý THÁI tông với Lý THÁNH tong: trong mục 25 quận Long Biên (LB) cho rằng Linh Lang là con Thánh Tông là sai, mà là con Lý Thái Tông). Lý THÁI tông có 5 con trai: Nhật Tôn (THÁNH tông, Nhật Trung, Lý Hành, LINH LANG và Lý Đà. Chúng tôi đã khảo cứu kỹ và in trong công trình nghiên cứu “Góp bàn chuyện trong sử cũ”.
1.2) Nhầm Lý THÁNH Tông với Lý HUỆ Tông: Trong mục 12 huyện Thanh Trì (TT) viết :"Đời vua Lý THÁNH Tông (1054-1072), Hoàng hậu Thượng Dương đã sinh hạ được nhị vị công chúa là Từ Thục và Tư Huy. Đến tuổi trưởng thành, nhị vị công chúa đã về chùa Hưng Long xuất gia đầu Phật và viên tịch tại Lăng Liên Hoa vào ngày 15 tháng 3 năm Ất Hợi niên hiệu Kiến Gia 5 (1215) đời vua Lý HUỆ Tông.
Lời bàn: Hai công chúa Từ Thục, Từ Huy mà là con vua Lý THÁNH Tông và Hoàng hậu Thượng Dương là sai vì Lý THÁNH Tông sinh năm1023, con gái chết 1215, các nhau gần 200 năm sao? Hai công chúa này là con gái Lý HUỆ Tông.
1.3) Trong mục 30 LB chép Linh Lang giúp Lý NHÂN Tông đánh Tống năm 1076 là đúng (Lý NHÂN Tông: 1072-1127).
1.4) Trong các mục 2, 10, 17 quận Ba Đình (BĐ), các mục 34, 35 LB, mục 6 quận Đống Đa (ĐĐ), mục 2 quận Hai Bà Trưng (HBT) thờ Linh Lang thời Lý.
1.5) Nhầm lẫn Trần NHÂN Tông với Trần THÁNH Tông, trong mục 3 BĐ thờ Linh Thông Công chúa. Và cho rằng nàng công chúa này là con vua Trần NHÂN Tông là sai; mà phải là công chúa của vua Trần THÁNH Tông.
1.6) Nhầm Lý với Trần, trong 14 LB: Đình thờ Linh Lang là con thứ 4 của Vua TRẦN Thánh Tông với Hoàng hậu Minh Đức thì lại chép LÝ Thánh Tông.
1.7) Trong Đền Bà Chúa (mục 1 quận Bắc Từ Liêm (BTL) thờ công chúa Trần Khắc Hãn và cho là con Vua Trần NHÂN Tông là sai. Bà công chúa này chính thực là Công chúa AN TƯ, con út của Vua Trần THÁI Tông bị cống cho tướng giặc Nguyên Thoát Hoan năm 1285.
(Tiện đây xin thông tin với các bạn, tuy bị cống cho Thoát Hoan, nhưng nàng công chúa này không chạy theo tướng giặc Nguyên về Tàu để sinh 2 con cho tên cướp nước ấy như 2 vị ‘quà quạ’ Quỳnh Cư và Đỗ Đức Hùng trong Các triều đại Việt Nam. Người con gái sinh 2 con với Thoát Hoan là con gái Trần Di Ái, em Trần Tú Viên.
1.8) Ngoài ra, việc nhầm lẫn hệ can - chi cũng gây rối loạn và dễ dẫn đến sai, nếu không cẩn thận đối chiếu niên biểu. Trong mục 7 quận Tây Hồ (TH) chép: “Ngày 8 tháng 8 năm Mậu Tý, tướng Uy Linh Lang bị bệnh nặng và qua đời”. Mà Mậu Tý thời Trần có 3 năm: 1228,1288 và 1348.
Lại đối chiếu với niên biểu Vua Trần THÁNH Tông (1240-1290 1258-1278) và Trần NHÂN Tông (1258-1308 1279-1293) thì 3 năm Mậu Tý trên không có năm nào phù hợp cả.
Chúng tôi đã phải sửa lại không phải năm Mậu TÝ mà là năm Mậu NGỌ (1258) thì tìm ra đáp số.
Vậy Uy Linh Lang là con Vua Trần THÁNH Tông, bị bệnh và qua đời vào năm Mậu NGỌ (1258), lúc vừa 18 tuổi. Lại vì thần phả có chép, sau khi Uy Linh Lang mất thì được phong Hiển Minh Đức, gắn với tên Hoàng hậu Minh Đức đã sinh ra ngài.
Trong 21. LB xác định đúng Uy Linh Lang là con vua Trần THÁNH Tông và Chính cung Hoàng hậu MINH ĐỨC. Trong 12 TH thờ Uy Linh Lang, trong mục 31 huyện Thanh Trì (TT) thờ Uy Linh Lang.
Ghi chú: Trong 11, 19, 22. LB và trong 10. ĐĐ, 11. GL, 31. TT không chép rõ Linh Lang thời Lý hay thời Trần.
2- Các trường hợp đáng chú ý:
2.1) Trong 12. BTL có lý giải vì sao quả chuông đúc ở Việt Nam nhưng lạc khoản lại lấy niên hiệu Càn Hòa của vua Nam Hán Lưu Thạnh.
2.2) Trong mục 8 quận Cầu Giấy (CG) chùa Hà dù không có sư, nhưng vẫn đông phật tử vì đó là chùa cầu DUYÊN.
Nói đầy đủ thì: Muốn cầu công danh, phúc lộc thì tới Tổ đình PHÚC KHÁNH; muốn cầu may mắn, an khang thì phải đến chùa QUÁN SỨ, ĐỀN NGỌC SƠN; muốn cầu hạnh phúc thì phải tới chùa KIM LIÊN; muốn cầu tài lộc thì phải đến PHỦ TÂY HỒ; muốn cầu bình an thì phải viếng thăm chùa TRẦN QUỐC; muốn cầu duyên thì phải đến CHÙA HÀ
2.3) Trong 12. CG: Xóm Tăng Phúc xưa là hương THÁI BÌNH- đây chính là quê hương của LÝ THIÊN BẢO và LÝ NAM ĐẾ. Cả Lý Thiên Bảo và Lý Nam Đế đều có con, nhưng con Lý Thiên Bảo bị ốm chết khi đánh nhau với Trần Bá Tiên của Nhà Lương ở hồ Điển Triệt. Điều đặc biệt ở đây là Triệu Việt Vương phong cho con Lý Thiên Bảo được 7 làng thờ phụng quanh khu vực này, nhưng dân làng lại đi thờ Lý Thiên Bảo, do đó để lại hậu quả rất nặng nề cho dân làng.
2.4) Trong 24. ĐĐ có tượng thờ Vua Quang Trung từ năm 1846.
2.5) Trong 10. ĐĐ thờ Lý Thần Tông và tiền thân của ngài là Thiền sư Từ Đạo Hạnh.
2.6) Trong 17. ĐĐ chính là Tổ đình Phúc Khánh. Các khóa lễ đầu năm như sau: Lễ cầu an (14/1); Lễ dâng sao giải hạn (8, 15. 18/1); Lễ dâng sao La hầu (8/1).
2.7) Trong 8. HBT: nổi tiếng việc xem Trùng tang.
2.8) Trong mục 11 quận Hoàn Kiếm (HK): cả làng Châu Khê, Thúc Kháng, Bình Giang lên đúc bạc cho nhà nước thời vua Lê Thánh Tông. Nơi thường xuyên tổ chức hát ca trù.
2.9) Trong mục 1quận Hoàng Mai (HM) có Tháp Báo Ân, xác lập Kỷ lục Việt Nam 2 lần.
2.10) Trong 3. HM thờ chúa Chiêm Thành là Trà Toàn bị Lê Thánh Tông bắt mang về Lam Kinh giết.
2.11) Trong 17. HM có câu chuyện cảm động về bà mẹ của Trần Phế Đế tức Trần Hiện.
2.12) Trong mục 3.LB cho biết cách sắp xếp từng lớp tượng Phật trong một ngôi chùa.
2.13) Trong 8. LB có chuyện ai là người mang hài cốt 3 mẹ con Ngọc Hân ra Bắc.
2.14 Trong 13. TH có thần tích đầy đủ về Linh Lang thời Lý.
2.15) Trong mục 1 huyện Đông Anh (ĐA) không biết có 2 ông Đinh Lễ: Đinh Lễ là anh Đinh Liệt thì chết trận tại Hồng Mai năm 1427; còn Đinh Lễ là cha Đinh Dự đến năm 1449 mới chết.
2.16) Trong 3. ĐA Nguyễn Thế Long viết sai cả, đừng đọc sách ấy.
2.17) Trong mục 36 huyện Gia Lâm (GL) còn thờ Cao Biền là điều vô lý, không chấp nhận được. Lúc này nước ta nằm dưới sự đô hộ của nhà Đường. Cao Biền vì vua Đường mà sang ta đánh và thu phục được quân Nam Chiếu, thiết lập lại ách đô hộ của nhà Đường đối với nước ta, chứ đâu phải Cao Biền vì dân vì nước ta mà đánh giặc giữ nước cho ta, vậy thì vì cớ gì mà thờ phụng tri ân? Nên nhớ rằng Cao Biền là một nhà phong thủy nổi tiếng đương thời, sau đó hắn còn ở lại làm quan cai trị và dùng tài của mình trấn yểm bao nhiêu huyệt đạo để dân Nam ta không còn nổi lên chống lại nhà Đường nữa cho mãi đến năm 887 hắn chết chôn ở nước ta. Vậy xin hỏi UBND HN vì cớ gì mà thờ phụng hắn, bằng QĐ xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hóa cho ngôi đình thờ hắn?
2.18) Trong 44.GL cho biết Nguyên phi Ỷ Lan xây nhiều chùa nổi tiếng còn đến ngày nay.
2.19) Trong 2.TT viết sai về chuyên bà Hồ Thuận Nương về tu ở nơi này. Bà đã chết năm 1365 thì không thể chạy trốn quân Chiêm đánh ra Thăng Long vào năm 1371.
2.20) Trong 8.TT có tên người chém đầu Liễu Thăng ở Chi Lăng ngày 10.10.1427 là Phạm Xa.
2.21) Trong 23.TT có nói làng hương Nhị là nơi chôn xác Cao Biền.
2.22) Trong mục 13 huyện Sóc Sơn (SS) - là quê Khuông Việt Đại sư Ngô Chân Lưu, trong 2.SS nói thân thế Khuông Việt Đại sư.
Ngô Vui
Ngô Tộc
Chia sẻ thành công, kết nối đam mê
