Tuổi trẻ - Nền tảng của cuộc đời

Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp nhất. Bởi vì, có rất nhiều việc, người ta chỉ có thể làm được khi tuổi trẻ, lúc phong độ nhất. Chẳng hạn, môn thể dục nghệ thuật, nó chỉ có thể được thực hiện hoàn hảo nhờ tuổi trẻ có sức bật, dẻo dai, phản xạ tốt. Các môn điền kinh cũng vậy, chạy, bơi hay nhảy cầu cũng chỉ có thể đoạt giải Quán quân vào lúc trẻ.

Nhưng tuổi trẻ cũng qua nhanh lắm. Có lẽ, trung bình nó chỉ kéo dài hơn 10 năm, kể từ lúc dậy thì đến khi trải qua đỉnh cao phong độ. Mới đây, nhân dịp sắp kỷ niệm 50 năm Trường Múa Việt Nam, các giảng viên đã tâm sự : những học sinh múa chỉ có thể luyện tập ngay từ khi nhỏ tuổi, nhưng thời gian sống với nghề thì rất ngắn : không quá 10 năm.

Tuổi phong độ của thể dục nghệ thuật còn ngắn hơn, chỉ vài năm thi đấu, qua hai mươi tuổi đã bị coi là già. Môn bóng đá kia, mới có ba mươi tuổi người ta đã gọi là lão tướng. Còn các cụ nhà ta xưa kia đã đếm thời tuổi trẻ rằng :

Trai ba mươi tuổi đang xoan
Gái ba mươi tuổi đã toan về già

Với tình yêu, tuổi trẻ cũng mang theo sức bật đỉnh cao của mình, lao đi như những nhà thám hiểm phiêu lưu tìm đến miền đất chưa bao giờ biết tới. Tuổi trẻ chinh phục tình yêu bằng tất cả những gì rạo rực tinh khôi, nỗi niềm thấp thỏm tò mò về một nửa thế giới kia còn ủ kín những đường biên giới, nó càng bí hiểm thì càng vẫy gọi hiệp sĩ có con tim hừng hực lửa cuồng si hãy lên đường... Tình yêu của tuổi trẻ giống một bản Ouverture hoành tráng, nghênh đón Hoàng tử và Công chúa hân hoan đến thăm miền đất trinh nguyên có tên là Thiên thai, để cùng hợp tấu lên bản tình ca cực lạc, mạnh mẽ như đất trời rung chuyển để làm tân thế giới.

Tuổi trẻ rất đẹp, nhưng chúng ta nên hiểu đó là cái móng đẹp chứ không phải cái mái. Theo ngôn ngữ hiện đại thì đó là giá sàn cao, chứ không phải giá trần cao, bởi lẽ hiển nhiên rằng : tuổi trẻ mới chỉ là lúc bắt đầu xây dựng lâu đài cuộc sống của mình. Người Trung Quốc có câu : “Lúc trẻ không học, lúc lớn chẳng biết làm gì”.

Đấy, chúng ta thử ngắm lại, cho dù các môn thể thao, nghệ thuật chỉ có thể thành công lúc tuổi trẻ, vậy mà người ta phải rèn luyện từ lúc đang thò lò mũi, nếu không thì chẳng dùng được. Tình yêu cũng vậy, nếu tuổi trẻ chưa kịp rèn cho mình một lý trí tỉnh táo, lao vào ăn chơi trác táng, không phân biệt đâu là khát vọng yêu, đâu là thú vui chớp nhoáng, thế là vô số các bà mẹ vị thành niên xuất hiện, rồi ghen tuông, vô trách nhiệm bỏ rơi nhau, bỏ rơi cả thai nhi, rồi oán hờn tìm cách trả thù đâm chém hay hắt axít vào nhau, thân bại danh liệt hỏng cả một đời.

Mới đây chẳng hạn, tại Thành phố Hồ Chí Minh, hàng chục thanh niên kia đã tìm cách lừa mời hai cô tiếp viên chân dài đi ăn đêm, rồi đem ra chỗ vắng thi nhau hãm hiếp, kết quả lĩnh án tù từ dăm bảy năm đến hai mươi năm. Như vậy, tuổi trẻ của họ đã bắt đầu xây tương lai sau song sắt nhà tù, với tội mà các tù nhân còn phân đẳng cấp cho là thứ tội ô danh nhất, với họ tuổi trẻ, học hành, nghề nghiệp, danh dự đều tiêu tan, thử hỏi cuộc đời họ sẽ còn lại giá trị nào?

Chúng ta đều biết tuổi trẻ là đẹp nhất. Nhưng chúng ta thường quên hay không để ý rằng : bất cứ cái gì đẹp nhất ở đời thì phải đi kèm theo nó một thách thức lớn nhất. Quả tên lửa muốn phóng nhanh nhất ư, phía sau đó phải có một buồng đốt dữ dội nhất đang phóng ra những luồng phản lực tương ứng. Kim cương đẹp nhất và cứng nhất ư, nó phải được tôi luyện trong những ngọn lửa ở giữa lòng đất nóng hàng vạn độ. Hoa hồng đẹp và thơm ư, nó phải mang theo gai và trời càng mưa phùn gió bấc hoa hồng càng đẹp.

Ảnh minh họa 

Còn tuổi trẻ thì sao, nó đẹp nhất vì phải mang theo một thách thức nghịch lý nhất cuộc đời. Đó là : tuổi trẻ là lúc đáng yêu, đáng hưởng thụ nhất, thì cũng là lúc sung sức nhất để học tập, rèn luyện và thành đạt. Có thể nói chắc chắn rằng : nếu ai không đầu tư sức lực tuổi trẻ cho học tập và làm việc, thì không thể có ngày mai thành đạt.

Chúng ta đang bàn về tuổi trẻ đáng yêu nhất, đáng là lúc học tập nhất. Nhưng đó vẫn còn là cái gì xa vời, chung chung, trừu tượng quá. Cụ thể, tuổi trẻ là tuổi dễ bồng bột và sa ngã. Mà sa ngã thì :

Nhất thất túc thành thiên cổ hận
Tái hồi đầu thị bách niên xuân

Nghĩa là :

Một bước lỡ ngàn năm mang hận
Ngoảnh đầu nhìn đã hết kiếp người

Một bước lỡ, bước sa ngã, bước bỏ qua, bước để phí cơ hội của tuổi trẻ có thể đánh mất cả một cuộc đời.

Từ xa xưa, người Việt cũng đã dạy : “Lập thân rồi mới lập nghiệp”. Nghĩa là, một con người khi lớn lên, anh ta, chị ta phải tự rèn luyện mình sao cho thân thể cứng cáp, trí óc trưởng thành, mà cách tốt nhất để trưởng thành của con người là học tập và giáo dục, sau khi là một tế bào vững vàng con người mới có thể lập nghiệp. Rồi khi có công ăn việc làm vững vàng, có tiền thu nhập mới có thể mua trầu cau đi hỏi vợ.

Tuổi trẻ rất đẹp! Nhưng hiểu đúng nghĩa, đó là đẹp của cuộc xuất phát cũng như xây dựng nền móng cho cuộc đời. Tuổi trẻ khát yêu nhưng tình yêu đó phải chắp cánh cho tuổi trẻ chứ đừng là thứ mỏ neo, neo chặt cuộc đời chưa kịp trưởng thành vào những thứ nồi - niêu - xoong - chảo, hay chăn - màn - tã lót, như vậy thì lý tưởng của tuổi trẻ làm sao hình thành và bay vút đến chân trời?

Mỗi người chỉ có một lần tuổi trẻ, chúng ta hãy biết dùng quĩ thời gian quí giá đó vào việc gì xứng đáng nhất, để cuộc đời tươi đẹp nhất.

Nguyễn Hoàng Đức

(Theo Hạnh phúc gia đình)