Kết nối được họ nhờ bài văn cúng giỗ

BÁO CÁO

Một sự kiện mới về “Vấn Tổ tìm tông”

Của dòng họ Ngô Phúc Tiên, Hưng Nhân Thái Bình

Như các bác đã biết, sau một thời gian dài nghiên cứu, tìm hiểu, chúng ta đã xác định lời di huấn của ông cha ta rằng, ba họ Ngô: Phúc Tiên, Đông Bạn và Mỹ Xá là ba anh em, do cụ Ngô Đình Tư sinh ra và cụ là Thủy Tổ của ba họ. Vấn đề này đã đi đến hồi kết cho công việc “Vấn Tổ tìm tông” , đồng thời kết quả cũng được báo cáo với Ban liên lạc họ Ngô Việt nam (Nay là Hội đồng Ngô tộc Việt Nam).

Những tưởng như thế là đủ căn cứ để Hội đồng Ngô tộc Việt Nam xác định, sắp xếp thế thứ của các dòng họ, tuy nhiên  khi tôi xem Phả hệ họ Ngô Việt Nam tái bản lần thứ nhất có sửa chữa, bổ sung, thấy giữa trang 134 có ghi một đoạn 12 dòng, nguyên văn như sau:

“Ngô Đình Bàn, con trai trưởng Ngô Đình Thạc, có 9 con trai như trên lược phả đồ. Trong 9 người đó không có ai là Ngô Đình Tư. Ba họ Ngô: Phúc Tiên, (Hưng Nhân, Thái Bình), Đông Bạn (Ân Thi, Hưng Yên) và Mỹ Xá (Tiên Lữ, Hung Yên) có chung Thủy tổ là Ngô Đình Tư ở Tả Thanh Oai chuyển về Phúc Tiên, người con út Xuân Hoằng chuyển về Mỹ Xá, người con thứ hai là Đình Tướng đến đời cháu nội là Đình Mậu mới chuyến về Đông Bạn.

Sau hàng chục năm tìm hiểu, nghiên cứu và thảo luận với nhau, cả ba họ đã đi đến thống nhất kết luận: cụ Ngô Đình Tư, con cụ Ngô Đình Bàn là Thủy tổ chung của ba họ. Thế thì Ngô Đình Tư có thể là Ngô Đình Khôi hay Đình Quản? Đề nghị các họ liên quan tiếp tục tìm hiểu tư liệu và xác định thêm”.

Đọc nội dung ghi trong Phả hệ họ Ngô Việt Nam tái bản lần thứ nhất như trên khiến tôi cũng như các bác và con cháu dòng tộc có nhiều băn khoăn, suy nghĩ. Như vậy là chúng ta vẫn chưa thực hiện được một cách trọn vẹn lời truyền lại của ông cha ta để báo cáo với Hội đồng Ngô tộc Việt Nam. Điều đó đòi hỏi mỗi con cháu trong dòng tộc chúng ta có bổn phận phải tìm hiểu thêm.

Sau đó tôi tiếp tục thực hiện một số hướng tìm hiểu thêm, nhưng năm tháng dần trôi đi mà vẫn chăng tìm hiểu thêm được gì; đã có lúc tự cảm thấy lực bất tòng tâm, đành chờ mong sự tiếp tay của con cháu sau này để làm nôt công việc mà cha ông chưa hoàn thành được.

Bẵng đi một thời gian, thế rồi không biết có phải do nhân thấm, đức nhuần mà Tổ tiên run rủi, khiến cho tâm linh thức tỉnh? Một hôm, nhân con cháu quét dọn để sửa tường quét vôi nhà, tôi cũng mở tủ sắp xếp lại tài liệu, sách vở trong đó có sổ sách tài liệu lưu giữ của mấy năm trước đây nghiên cứu để bổ sung, xây dựng gia phả cho họ Ngô Mỹ Xá, Đông Bạn và Phúc Tiên, thấy quyển sổ nhỏ ghi “ Văn Kỵ Nhật” vẫn để trong ngăn tủ. Quyển sổ này trước đây tôi mượn của ông Ngô Xuân Nhân, Trưỏng tộc, khi đem về xem, thấy viết bằng chữ Hán nên tôi cũng chỉ xem qua vài trang, rồi bấy lâu vẫn xếp vào đó

Lần này lấy ra xem, do có bài văn kỵ nhật viết bằng chữ Hán và chữ Nôm trong đó có nhiều chữ chưa hiểu, phải tra kỹ. Tôi xem đến hai ba chục đầu đề văn khấn về thần phật, về thánh mẫu, thổ thần, thổ địa, tiên tổ gia tiên... Khi xem đến bài văn khấn viết bằng chữ Nôm, dòng đầu là văn khấn Thủy tổ Ngô tộc Phúc Tiên, Thái Bình tỉnh, Hưng Nhân huyên, lúc đó tự nhiên tôi thấy giật mình, hoa mắt. Sau trấn tĩnh lại, tôi ngồi dạy tiếp tục xem đến chữ: “Cao Cao tằng Thủy khảo”, nhất là đến đoạn “Ngô quý công húy Khôi tự Tư”, khiến tôi càng thêm sửng sốt, đầu óc lúc đó suy luận miên man, nghĩ trước nghĩ sau, nghĩ gần nghĩ xa, rằng sự việc mới phát hiện là nhờ sự ân cần chỉ dẫn của Hội đồng Ngô tộc Việt Nam. Kể từ những ngày đầu được tiếp cận với Ban liên lạc họ Ngô Việt Nam (nay là Hội đồng Ngô Tộc Việt Nam) đã giúp ta có chỗ dựa và lòng tin đế có đường hướng cho công việc “Vấn Tổ tìm tông” lâu nay. Rồi lại suy nghĩ sang một hướng khác, về chủ quan, đây có phải do lòng hiếu thảo và truyền thống của gia tộc Ngô Xuân, mà ông Ngô Xuân Trang được ông cha dưỡng dục, sớm được hiểu, được truyền tâm cho nên lúc sinh thời, khi vào cư trú ở Sài Gòn bao năm ông vẫn giữ gìn một gia bảo tâm linh quý báu độc nhất vô nhị của dòng tộc, đế ngày hôm nay những điều tổ tiên gửi gắm cho thế hệ kế tiếp về tên tuổi Thủy tổ dòng tộc họ Ngô Phúc Tiên đã được những người có trách nhiệm của thế hệ sau tiếp nhận và sáng tỏ.

Cách viết trong văn khấn Thủy Tổ dòng họ Ngô Phúc Tiên như trên cũng phù hợp với cách trình bày chung trong gia phả Ngô tộc, như tên các cố thưòng ghi tên gốc tức là tên húy (thường gọi là tên cúng cơm), rồi có tên Tự, lại có tên Hiệu hay tên Thụy… , chẳng hạn, Thủy tổ dòng họ Phúc Tiên cũng viết: “Ngô quý công húy Khôi - tự Đình Tư”…

Tôi nghĩ rằng, có thể vì một lý do nào đấy cụ Ngô Đình Khôi đã chuyển cư về Phúc Tiên, Hưng Nhân, Thái Bình. Khi về Phúc Tiên cụ đi học hoặc tham gia công việc nào đó ở làng xã nên mới đặt tên tự là Tư. Trong dân chúng địa phương cũng như trong dòng họ Ngô Phúc Tiên cụ thường được  gọi bằng tên tự là Tư mà không gọi tên húy Khôi. Chắc hẳn sau khi cụ mất, tên húy của cụ cùng tên tự mới được chép vào văn cúng. Mặt khác, khi cụ từ Tả Thanh Oại chuyển về Phúc Tiên, trong bối cảnh xã hội có nhiều biến động, mối liên lạc giữa Phúc Tiên và Tả Thanh Oai bị gián đoạn trong một thời gian dài, nên ở Tả Thanh Oai, nơi sinh quán không biết được tên tự của cụ để mà chép vào gia phả.

Tôi nghĩ rằng, với bút tích bài văn khấn Kỵ Nhật Tổ dòng họ Ngô Phúc Tiên được ghi trong quyến số do ông Ngô Xuân Trang, trưởng tộc họ Ngô Mỹ Xá cư trú tại Sài Gòn bấy lâu giữ gìn bảo quản, sẽ là cứ liệu chắc chắn để một lần nữa chúng ta khẳng định lời di truyền của ông cha ta: Thủy tố của ba họ Ngô Phúc Tiên, Đông Bạn và Mỹ Xá, đúng là Ngô Đình Tư húy “Khôi” - một trong 9 người con trai của cố Ngô Đình Ban thuộc Chi Ất, họ Ngô Tả Thanh Oai.

Với luận cứ trình bày như trên, sau khi thảo luận thống nhất, kết luận, tôi đề nghị chúng ta có văn bản đại diện cho 3 họ Ngô: Phúc Tiên, Đông Bạn và Mỹ Xá báo cáo lên Hội đồng Ngô tộc Việt Nam về sự kiện này, kèm theo cả bản sao bài văn khấn kỵ nhật thủy tổ Phúc Tiên để Hội đồng làm cơ sở kết nối phả.

Ngày 15 tháng 10 năm 2015

Người tìm hiểu, thẩm tra báo cáo

Ngô Xuân Ngoạn

Ghi chú: Cụ Ngô Xuân Ngoạn nguyên là thành viên Ban Liên lạc họ Ngô Việt Nam (nay là Hội đồng Ngô tộc VN)