Một bài thơ độc đáo của Ngô Thì Nhậm

Trong số gần 600 bài thơ của Ngô Thì Nhậm, có một bài thơ thất ngôn bát cú bằng chữ Hán rất độc đáo, viết theo lối “thủ vĩ ngâm” (câu đầu, câu cuối giống nhau) và “thuận nghịch độc” (đọc xuôi, đọc ngược đều được). Bài thơ đọc xuôi là thơ chữ Hán, khi đọc ngược lại là thơ Nôm, cũng là lời dịch của bài. Xin giới thiệu bạn đọc bài thơ đó:

Phiên âm:
Tống Cao Bằng đốc đồng 
Viên lâm thú chiếm lợi danh trường, 
Thích hứng du nhiên tự điểm trang. 
Tiên các thí cầu triền nhật vựng, 
Cẩm thành phô ngọc ánh hoa đường. 
Thiền cơ tỉnh hát nghi chung lãng, 
Nhạc khúc truyền ca đối nguyệt xoang. 
Liên nhiễm bích ti phu lục liễu, 
Viên lâm thú chiếm lợi danh trường.

Dịch nghĩa:
Tiến quan Đốc đồng Cao Bằng
Thú vui vườn rừng đã chiếm lĩnh cả trường danh lợi, 
Hứng thú lâng lâng, tự nó điểm trang cho cuộc sống. 
Gác tiên thử tung cầu, vấn vương vầng nhật, 
Thành gấm phô vẻ ngọc, dọi ánh đường hoa. 
Cơ thiền bừng thức tỉnh, đúng khi hồi chuông lanh lảnh, 
Khúc nhạc truyền lời ca trước vầng trăng sáng dặt dìu. 
Sen nhuốm tơ biếc, liễu trải màu xanh, 
Thú vui vườn rừng đã chiếm lĩnh cả trường danh lợi.

Bài dịch và thơ Nôm đọc là:
Trường danh lợi chiếm thú lâm viên,
Liễu lục pha tơ biếc nhuốm liền
Xoang nguyệt đối ca truyền khúc nhạc
Lắng chuông nghe hát tỉnh cơ thiền
Đường hoa ánh ngọc phô thành gấm.
Vầng nhật giỡn cầu, thử gác tiên
Trang điểm tự nhiên dầu hứng thích
Trường danh lợi chiếm thú lâm viên.

Nguyễn Thị Phương
Theo hannom.org.vn